Sıkça Sorulan Sorular
1) Sağlıklı bir insanın günlük su tüketimi ne olmalıdır?
Ortalama sıcaklıklarda yaşayan sağlıklı bir yetişkinin günlük olarak kaybettiği ve yerine koyması gerektiği su miktarı ortalama 2,5 litredir. Bu ihtiyacın bir kısmının muhtelif yiyecekler yolu ile alındığını varsayarak bir yetişkinin günde en az 1,5 litre su içmesi gerektiği söyleyebiliriz. Bu miktar beslenme uzmanlarınca yetişkinlere tavsiye edilen asgari miktardır. Ancak hamilelerin daha fazla su tüketmeleri gerekmektedir. Bebeği bütünüyle çevreleyen, kan plazması hacminin artışını destekleyen ve anne sütü oluşumuna yardımcı olan amniyotik sıvının (%98-99'u sudan oluşan) üretilmesi için ekstra su ihtiyacı doğar.
2) Su için ideal tüketilme sıcaklığı nedir?
Su için normal içim sıcaklığı 5 ila 20°C derece arasındadır.
3) Kullandığım suyun kalitesini nasıl anlarım?
Öncelikle tükettiğiniz ambalajlı suyun Sağlık Bakanlığı tarafından izni olup olmadığını, etiketin üzerinde izin tarihi ve sayısının bulunup bulunmadığını kontrol etmek gerekir. Satın aldığınız suyun etiketinde, gövdesinde (kabartma), emniyet bandında ve kapağında olmak üzere dört ayrı yerinde markasının bulunmasına dikkat ediniz. Bunun yanısıra, yine etiket bilgilerinde cinsi, üretim adresi, suyun sahip olduğu bileşenler ve suya uygulanan işlemler mutlaka yer almalıdır. İmal ve son kullanma tarihi, parti ve seri numarası, şirket logosunun ayrıca damacana ambalaj üzerinde kabartma ile yazıyor olması gerekir. Güvenlik bandına önemle dikkat etmek de suyu açanın ilk siz olduğunuzun göstergesidir.
4) Ambalajlı suyu neden tercih etmeliyim?
Ambalajlı sular, yönetmelik gereği ilk çıktığı haliyle temiz ve sağlıklı olmak zorundadır. İlave bir işleme gerek kalmaksızın direkt olarak suyu kaynağından içebilirsiniz.
Ambalajlı su, Sağlık Bakanlığı'nın çok sıkı yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alındığı, sürekli denetim altında olduğu ve halk sağlığı açısından bir risk taşımadığı yönünde bir güvencenin var olduğu anlamını taşır. Genelde çeşme suları içinde taşıdığı klor gibi dezenfektanların etkisiyle rahatsız edici bir koku ve lezzete sahiptirler. Ambalajlı sularda ise bu tür sorunlar mevcut değildir.
5) Ambalajlı suları nasıl kullanmalıyım?
Serin (5-15 derece), karanlık (güneş ışığından uzak) ve kuru (%50 nemden az) bir yerde saklanmalıdır. Ambalajlı sularınızı kalorifer yanında, direkt güneş ışığı altında tutmayınız.
Suyunuzu kullanırken tüketim süresine ve saklama koşullarına dikkat etmeniz gerekmektedir.
Damacana su, direkt güneş ışığı almayan, yeterince havalandırılan temiz bir ortamda saklandığı sürece, değişime uğramadan en az 10 gün süreyle yapısını korur. Damacana suyu ayrıca serin ve kuru bir ortamda muhafaza etmek gerekir.
Boş damacana şişe içerisine herhangi bir sıvı/katı madde kesinlikle koymayınız, yabancı maddeler atmayınız.
Damacanayı pompa ya da sebilsiz kullanıyorsanız, kapağını açık bırakmayınız.
Damacana kapaklarını atmayınız. Boş damacanalarınızı teslim ederken kapağını kapatarak veriniz.
6) Ambalajlanmış suyu hangi şartlarda saklamalıyız?
Serin(5-15 derece), karanlık (güneş ışığından uzak) ve kuru (%50 nemden az) bir yerde saklamalıdır. Ayrıca özellikle kimyasallar, deterjanlar, temizlik maddeleri, benzin ve bunun gibi maddelerden mümkün olduğunca uzak tutulmalıdır. Çünkü su bizim çevrede algılayamadığımız kokuları dahi yavaşça kendisine çekme özelliğini taşır.
7) Ambalajlanmış bir suyun kullanım ömrünü etkileyen faktörler nelerdir?
Şişe ambalajının hava geçirgenliğinin derecesi: Şişe ambalajının cinsi ve kalınlığı hava geçirgenliğini belirler. Bu da sonuçta söz konusu ambalajın dış ortam kokularına karşı korunmalı olup olmayacağını belirler. Pet ve polikarbonat ambalajların moleküler yapılarından dolayı, sular dış ortam kokularına karşı daha hassastır.
Depolama ve saklama koşulları: Depolama ve saklama esnasında uygun ortam koşulları (temiz, kuru, kokusuz, güneş görmeyen) sağlanmaz ise ilerleyen günlerde suyun bozulması (yeşillenme, tortu yapma gibi)söz konusu olacaktır.
8) Şebeke suyu ile ambalajlanmış doğal kaynak suyu arasında ne tür farklar vardır?
Doğal kaynak suyunun şişelenmiş olması, söz konusu kaynak suyuna dolum yapılabilmesi için Sağlık Bakanlığı'nın çok sıkı olan yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alındığı, sürekli denetim altında olduğu ve halk sağlığı açısından bir risk taşımadığı yönünde bir güvencenin var olduğu anlamını taşır.
Şişelenmiş doğal kaynak suyunda su kaynaktan ilk çıktığı haliyle saf ve temizdir. İlave bir işleme gerek kalmaksızın direkt olarak suyu kaynağından içebilirsiniz. Suyun saflığı ve temizliği yeryüzüne ilk çıkış noktasından yani kaynadığı noktadan, tam otomatik makinelerde şişeye dolumuna kadar olan süreçte çok sıkı kontrol altındadır.
Diğer taraftan genel olarak suyun çeşmeye kadar olan yolculuğu farklıdır; çeşme suyunda su kaynakları dereler, nehirler gibi yüzey sularına dönüşmekte ve toplanma havzalarına ya da barajlara gelmektedir.
Bu biçimde toplanmış sular muhtelif filtreleme, klorlama ve dezenfeksiyon işlemlerinden geçirildikten sonra su şebeke boruları vasıtasıyla konutlara pompalanmaktadır.
Sonuç olarak şişelenmiş doğal kaynak suyu; hijyenliği, ambalajı ve markası ile tüketicinin beğenisini ve güvenini kazanmak zorunda olan ticari bir maldır. Bu nedenle yapılan yatırımlar çok büyüktür; bazı küçük korsan firmalar dışında aklıselim hiçbir su sanayicisi tüketicisinin sağlığını riske atarak kendi şirketinin piyasadan silinme riskini göze alamaz.
9) Doğal kaynak suyu ile işlenmiş içme suyunun farkı nedir?
Kaynak Suyu, jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan ve mevzuatta izin verilenler dışında herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı suları olarak tanımlanmakta iken;
içme suyu, jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir çıkış noktasından sürekli akan veya teknik usullerle çıkarılan ve uygun görülen dezenfeksiyon, filtrasyon, çöktürme, saflaştırma ve benzeri işlemler uygulanabilen ve parametre değerlerinin eksiltilmesi veya arttırılması suretiyle, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı suları olarak tanımlanmaktadır.
10) 19L şişelerin ambalaj özellikleri nelerdir?
19L şişeler esnek ve uzun süreli kullanım özelliğine sahip hijyenikliğinin daha kolay kontrol altına alınabildiği ve toksikolojik açıdan da insan sağlığına uyumlu ambalaj özelliği taşımaktadır. Damacana şişeler Tarım ve Orman Bakanlığı'nın "Gıda ile temas eden madde ve malzemeler yönetmeliği" ve ilgili diğer yönetmeliklerine uygun olarak üretilmektedir. Bu kapsamda da ambalaj üretim tesisleri için Tarım ve Orman Bakanlığı'nca işletme kayıt belgesi düzenlenmektedir.
11) 19L şişe kullanımının püf noktaları nelerdir?
1. Erikli su, 19L damacanalarda sunulmaktadır.
2. 19L damacana şişeler hava geçirgenliğine sahip olmaları nedeniyle, bulundukları ortamın havasındaki aromatik kokuları suya geçirebilirler. Bu nedenle ambalajlı suların olumsuz tat ve koku verebilecek her türlü ortamdan ve gıda maddesinden uzak tutulmasına özen gösterilmelidir.
3. 19L damacana şişeler insani tüketim amaçlıdır ve dış darbelere karşı hassasiyet taşımaktadır. Teslimat ve kullanım esnasında oluşabilecek gözle görülmeyen küçük çatlaklara karşı 19L şişelerin kontrol altında tutulması ve ıslandığında zarar görebilecek halı kaplı ya da ahşap zeminlerde muhafaza edilmemesi tavsiye edilmektedir.
12) 19L ve PET ambalajların insan sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
1. Güncel bilimsel çalışmalar ışığında PET resinden üretilen ambalaj malzemelerinin ambalajlı su dolumunda güvenle kullanılmasında sakınca yoktur. Ambalajlı su üreticisi olarak Erikli, gerek tüm dünyada gerekse Türkiye'de gıda ambalajı olarak kullanılmasında sakınca olmadığı bilimsel otoritelerce test edilmiş ve onaylanmış olan malzemeler kullanmaktadır. Bunların dışında onaysız hiçbir malzeme kullanılmamaktadır.
2. Damacana ve pet şişeler Tarım ve Orman Bakanlığının "Gıda ile temas eden madde ve malzemeler yönetmeliği" ve ilgili diğer yönetmeliklerine uygun olarak üretilmektedir. Bu kapsamda da ambalaj üretim tesisleri için Tarım ve Orman Bakanlığı'nca işletme kayıt belgesi düzenlenmektedir.
3. Ayrıca AR-GE laboratuvarımızda suya temas eden ambalaj malzemeleri ilk onaylanırken kapsamlı testler yapılmaktadır. Onaylanmayan malzemeler ise şirketimizde kesinlikle kullanılmamaktadır.
13) Damacana ambalajlar neden 19 litre' dir?
19 litre damacana ürünü uluslararası literatürde galon birimi ile değerlendirilmektedir. 1 galon 3,8 litre'dir. 1 damacana 5 galon'dan oluşmaktadır.
14) 19L şişe ile PET şişe arasındaki renk farkının sebebi nedir?
PET şişeler şeffaf preformdan üretilmektedir ve bu şişeler hammaddesine uygun renklendirici ilave edilerek renkli hale getirilebilir. 19L şişelerde mavi rengin tercih edilmesinin iki sebebi vardır. Birincisi transmisyon olayıdır. Transmisyon mavi rengin güneş ışığının kırılmasına karşı olan hassasiyeti olarak açıklanabilir. Eğer şişe hacmi büyük ve tüketim süresi uzun olmasından dolayı şeffaf olur ise daha fazla güneş ışınlarından etkilenecektir. İkincisi ise doğal su renginin mavi ve tonlarından oluşmasıdır.
15) PET ve 19L şişelerin kapaklarının mavi yada beyaz olmasının anlamı nedir?
İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği'nde kapakların rengi ile ilgili herhangi bir değerlendirme bulunmamaktadır. Ambalajlı sularda kapak renginin doğa ve su rengi ile bağdaşması uyum açısından önemlidir.
16) PET ve 19L ambalajlı suların raf ömürleri neden birbirinden farklıdır?
Gıda ürünlerinde raf ömrünü genel olarak hammadde özellikleri, uygulanan işlem, paketleme ve ambalaj teknolojisi belirler. Doğal kaynak sularında ise ürüne bir işlem yapılmadığı için raf ömründe ambalaj belirleyici olmaktadır. Ancak 19L ürünlerde ise İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik'in gereği 19L damacana suların raf ömrü en fazla 3 aydır. PET ürünlerde kapaklama yöntemleri ve kullanılan ambalaj farklı olduğu için raf ömürleri farklıdır. PET ambalajlarda kapak teknolojisi daha uzun raf ömrüne uygunken 19L ambalajlarda bu süre daha azdır. PET ürünlerin raf ömürleri ile ilgili yasal bir düzenleme yoktur. Şirketler HACCP çalışmaları ile belirlemektedir. Erikli PET ambalajlarında raf ömrü 1 yıl olarak belirlenmiştir.
17) 19L şişelerin dolum sayısı nasıl belirlenir ve ne kadardır?
Sağlık Bakanlığı, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik 31. Madde gereğince 19L şişeler üretim tarihinden itibaren en fazla 5 veya 75 kez kullanılır.
18) Pompa temizliği nasıl yapılmalıdır?
Suyun sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için saklama ve kullanım koşullarına dikkat edilmeli, pompa 15 günde bir hijyenik şekilde temizlemeli ve en geç 6 ay – 1 yıl periyodunda yenisi ile değiştirilmelidir. Çalışma prensibi gereği pompalar dış ortamdan şişenin içine hava gönderdiği için şişenin mümkün olduğunca havada bakteri yükünün yoğun olduğu ortamlardan (lavabolar, mutfakta çöp kutusu vb. gibi) uzak tutulması gerekir. Musluk ve boru kısımlarında antibakteriyel madde kullanıldığından Erikli pompalar mikroorganizmaları barındırmamaktadır. Ancak kullanım esnasında oluşabilecek problemlerin önlenmesi için pompanın düzenli aralıkla temizlenmesi önerilir. Pompa temizliği yapılırken aşağıdaki konulara dikkat edilmelidir:
Pompa temizliği esnasında kimyasal madde kullanılmamalı.
Pompa, çamaşır suyu ya da farklı dezenfektanlar ile yıkanmamalı.
Pompanın ana gövdesi (körük kısmını) açılmamalı.
Pompa temizliği için musluk ve boru kısımları suda 10 dakika boyunca kaynatılabilir ya da ilgili aparatlar bulaşık makinesinde yıkanabilir. Bununla birlikte pompanın temizlikten sonraki ilk kullanımında lezzetin garanti altına alınabilmesi için son durulama aşamasında Erikli su kullanılabilir.
Pompanın musluk tıpası her kullanımdan sonra kapatılmalı.
19) Pompa kullanımı nasıl olmalıdır?
Su pompalarının sık sık temizlenmesi ve belirli aralıklarla değiştirilmesi, suyun kalitesinin korunması için önemlidir. Damacana suyun kullanımının pratikliği açısından hemen herkesin evinde bulunan pompaların temizliği, suyun ömrünün olabildiğince uzaması için önemlidir. Yaygın olarak kullanılan bu pompalar suda ciddi koku ve tat bozukluklarına neden olmaktadır. Su pompalarının iç kısmında bulunan körüklerin sürekli nemli olması toz taneciklerinin yapışmasına sebep olabildiği için zamanla ciddi bir kirlilik oluşturabilmektedir. Suda kötü tat ve koku hissedilmeye başlandığında pompanın yenilenmesi gerekmektedir.
20) Damacanaların hijyeni nasıl sağlanıyor?
Sağlık Bakanlığı’nın "İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği"ne uygun olarak üretim yapılan fabrikamızda, yönetmelik gereği izin verilmeyen hiçbir uygulama kullanılmamaktadır. Damacanalar, en az 55-70 derece sıcaklıktaki su ve uygun temizlik maddesi ile tam otomatik olarak el değmeden yıkanmakta ve otomatize bir sistem ile özenle doldurulmaktadır.
21) Açılan bir pet ürünün tüketim ömrü nedir?
5 litre üzerindeki ambalajlı ürünler maksimum 3 veya 4 gün içerisinde, diğerleri ise özellikle ağız teması söz konusu olduğundan gün içerisinde tüketilmesi gerekir.
22) pH nedir?
pH suyun asitlik veya bazlık durumunu gösteren logaritmik bir değerdir. Çözeltide bulunan H+ iyonu konsantrasyonunu ölçer. pH, H+ iyonlarının elektrik potansiyellerine bağlı olarak veya renk indikatörleri (örn; fenolfitalein) ile ölçülebilir. pH değeri daima 1 ve 14 arasında değişen bir sayıdır. Asidik sıvıların hidrojen iyon sayısı yüksektir ve pH değeri 7 den küçüktür. Bazik olan alkali sıvıların hidroksil iyon sayısı yüksek olup, pH değerleri 7 den büyüktür.
23) İçtiğimiz suyun pH değerinin sağlığa etkileri nelerdir?
Sağlık açısından doktorlar tarafından 8 ve üzeri değerde pH oranı olan suları önerilmektedir ancak suyun pH değeri ile insan sağlığının doğrudan ilişkisini gösteren bilimsel bir çalışma mevcut değildir. pH değerinin, kemik sağlığı, kalp damar hastalıkları, bağışıklık sistemi hastalıkları gibi herhangi bir hastalığın önlenmesinde etkili olup olmadığını gösteren bir çalışma bulunmamaktadır.
24) Suda sertlik derecesi neyi ifade eder?
Yeryüzündeki sular buharlaşarak bulutlarda depolanır ve tekrar yeryüzüne yağmur olarak döner. Dönüş sürecinde atmosferdeki karbondioksiti çözer ve bir miktar asidik hale gelir. Bu asidik yağmur suyu muhtelif kaya katmanlarından ve akiferlerden kalsiyum karbonatı çözmektedir. İşte bu çözülmüş mineralleri yüksek miktarlarda taşıyan sulara sert su denir. Bir suyun sertlik derecesi kalsiyum karbonatın ilgili suda ne kadar çözüldüğüne bağlıdır. Benzer kimyasal reaksiyonlar magnezyum sülfat, klorid, asit silisit tuzu ve demir için de geçerlidir. Ancak, çözülmüş haldeki kalsiyum karbonat bir suyun sertliğine en fazla katkı yapan elementtir.
25) İletkenlik nedir?
Bir maddenin iletkenliği, ilgili maddenin ısı, elektrik ve sesi iletme yetisi ya da gücü olarak tanımlanabilir. Suda iletkenlik, içindeki mineral ve mineral tuzlarının tamamının vermiş olduğu elektriksel bir değerdir. Sudaki mineral ve mineral tuzlarının miktarı arttıkça iletkenlik de artar.
26) Kaynatma sonrası tortu neden olmaktadır? Tortu olması normal midir?
Suyun ısıtılması esnasında, kalsiyum ve magnezyumun çökmesi sonucu tortu oluşabilmektedir. Oluşan tortu olayı Erikli üretim tesisleri veya depolama şartlarıyla ilgili olmayıp doğal kaynak sularının mineral yapılarından kaynaklanabilmektedir.
27) Magnezyumun alt ve üst sınırı var mıdır?
Magnezyum yeni yönetmelikte değerlendirmeye alınmayan bir parametredir. Magnezyum ile ilgili bir alt-üst sınır bulunmamaktadır. Magnezyumu fazla olan sular daha sert sulardır. Yumuşak içimli sularda ise magnezyum oranı daha düşüktür. Damak zevki ve ülke kültürüne göre tercihler değişebilmektedir.
28) Erikli’ nin tadı çok güzel, ürünün içine bir şey katılıyor mu veya ürün bir işlemden geçiriliyor mu?
Erikli doğal kaynak suyu İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliğine uygun şekilde şişelenmektedir. Doğal kaynak suyu şişeleme işleminde filtrasyon sistemleri kullanılmaktadır. Erikli su ilave bir katkı maddesi içermemektedir.
29) PET su şişelerinin çevreyi kirlettiği biliniyor. Erikli bunun için nasıl bir tedbir almaktadır?
2009 - 2020 yılları arasında şişe başı plastik ambalaj kullanımı %24, karbon ayak izi %54, elektrik tüketimi %38, su tüketimi ise %30 azaltıldı. 95 bin ton plastik ambalaj geri dönüştürüldü. Toplam üretim hacminin en az %30'unu oluşturan damacanaların tamamı geri dönüştürülebilir hale getirildi. 1L şişeler %100 geri dönüşütürülmüş şişelerden üretilmeye başlanacak. 2025 yılı itibarı ile ambalajların tamamının geri dönüştürülebilir olması hedefleniyor. Daha fazlası için "Sürdürülebilirlik" sayfasını ziyaret edebilirsiniz.